Podróż szlakiem

Polskich zabytków

W dniach 20-24 sierpnia br. członkowie Studenckiego Klubu Polskiego wzięli udział w wyjeździe edukacyjnym śladami polskich pałaców, zamków, kościołów i klasztorów w obwodzie winnickim. W ciągu pięciu dni uczestnicy odwiedzili wiele ciekawych i ważnych historycznie obiektów.

Pierwsze miejsce, które odwiedziła grupa to dwór i pałac Berżyńskich-Tereszczenków w Andruszowce (1. połowa XIX w.). Następnie zajechała do Gorodkiwki, gdzie stoi niezwykły, wybudowany w 1913 roku, kościół św. Klary. Dalej grupa pojechała do wsi Spyczyńci, aby zobaczyć Pałac Sobańskich (XVIII w.). Jeszcze do niedawna znajdowała się w nim szkoła.

Pałac Tyszkiewiczów w Andruszówce (koniec XVIII w.) prawdopodobnie należał do rodziny Jakubowskich. Poprzednim właścicielem był Andrzej Stanisław Młodziejowski (1716-1780), biskup poznański i kanclerz koronny Polski (1772-1774). Budynek wymaga gruntownego remontu. W dobrym stanie jest natomiast pałac Zabotinych we wsi Mała Rostiwka. Wiadomo, że został on zbudowany w 1901 roku przez generała Zabotina. Obecnie pałac jest prywatną własnością Krisznów.

Kościół św. Stanisława w Oratowie jest wiekową budowlą. To w nim w 1854 roku pobrali się rodzice znanego pisarza Josepha Conrada Korzeniowskiego.

Drugi dzień podróży grupa rozpoczęła ze wsi Obodiwka, gdzie znajduje się Pałac Sobańskich. To architektoniczne arcydzieło budowano prawie 100 lat. Na terenie parku znajdował się basen z fontanną i wiele pomników. Obecnie pałac znajduje się w ruinie.

Pałac hrabiów Czarnomskich we wsi Czornomin to piękny obiekt, który wybudował w latach 1810-1820 Mykoła Charnomski. Budynek jest bardzo podobny do Białego Domu w Waszyngtonie. Obecnie w pałacu mieści się szkoła średnia.

Pałac Potockich w Tulczynie imponuje rozmachem. Zabytek architektury w stylu klasycyzmu z drugiej połowy XVIII wieku. Budowę pałacu rozpoczęto w 1782 roku na polecenie rodziny Potockich. Znajduje się tu szkoła kultury. Obecnie prowadzone są tu prace restauracyjne.

Pałac księżniczki Scherbatowej w Niemirowie, wybudowano dla hetmana koronnego Józefa Potockiego, prawdopodobnie na początku XIX wieku.

Ostatnim punktem drugiego dnia wycieczki był pałac we wsi Woronowica, który wybudowano w stylu wczesnego klasycyzmu w latach 1771-1777 na miejscu dawnego majątku, przy wsparciu Franciszka Ksawerego Grocholskiego. Zachował się w dobrym stanie. Teraz działa w nim szkoła i muzeum.

Trzeciego dnia rano grupa wyruszyła do wsi Selyszcze, gdzie stał kamienny zamek Czerlenkiwski wybudowany w połowie XVII wieku. Dziś zostały po nim tylko ruiny, częściowo odnowione.

W Tywrowi znajduje się Pałac Jaroszyńskich z XVIII wieku i kościół Dominikanów. Obecnie działa tu liceum-internat.

Kościół Dominikanów pod wezwaniem Michała Archanioła został zbudowany w 1760 roku. To jeden z najstarszych budynków w obwodzie Winnickim. W kościele znajduje się muzeum-memoriał męczenników XX wieku na Ukrainie.

Pałac Urbańskich (rodzina Potockich) znajdował się we wsi Peczera (początek XIX w.). Zgodnie z planem nowego właściciela pałac skopiowano, w pomniejszonej wersji, z pałacu Stanisława Potockiego w Tulczynie. W latach czterdziestych XIX w. majątek wykupił Konstanty Potocki. Pałac został rozebrany przez bolszewików w latach dwudziestych XX wieku.

Pałac Orłowskich w Sewerinówce, powstał w pierwszej połowie XIX w. Teraz trwa jego rekonstrukcja. Natomiast pałac Witosławskich w Czerniatynie wybudowano w XVII w. Zachował się w dobrym stanie, obecnie znajduje się w nim szkoła agrotechniczna.

Czwarty dzień młodzież spędziła w Winnicy, gdzie oglądała architekturę miasta i znane miejsca. Złożono kwiaty pod tablicą upamiętniającą spotkanie marszałka Józefa Piłsudskiego z atamanem Symonem Petlurą. Uczestnicy wyprawy zwiedzili także kościół Matki Bożej Anielskiej, gdzie zorganizowano wycieczkę po kościele oraz klasztorze franciszkanów-kapucynów, który wybudowano w latach 1745-1760.

W ostatnim dniu wyjazdu odwiedzono wieś Stara Pryluka, gdzie znajduje się Pałac Meringa. Do niedawna znajdowała się tu szkoła-internat, dziś budynek nie jest już używany.

Kolejny przystanek zorganizowano we wsi Iwanowie (Janowie), gdzie znajduje się kilka zabytków architektury: wielki, nie działający dziś, kościół Marii Panny i klasztor Bernardynów. W 1780 roku w Iwanowie założono klasztor bernardynów, do którego należał kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny.

Kolejny zabytek, to zamek-pałac Chołonewskich. Kiedyś znajdowała się w nim duża biblioteka, rozmieszczona w kilku salach, licząca 10 000 tomów. Zamek-Pałac zachował się w dobrym stanie, obecnie działa tu szkoła-internat.

W Chmielniku grupa odwiedziła pałac hrabiego Ksido, który powstał w latach 1914-1915. Jego architektura to eklektyczne połączenie stylów z różnych epok.

Ostatnim zabytkiem był drewniany kościół Trójcy Przenajświętszej. Świątynia, w tym parafia, istnieje od 1603 roku, ale została zniszczona przez Turków. W 1728 roku kościół odbudowano w stylu baroku toskańskiego i ponownie poświęcono. To tutaj został ochrzczony Ignacy Jan Paderewski, o czym świadczy umieszczona w świątyni tablica.

Projekt współfinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach wsparcia Polonii i Polaków za granicą przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie”.

Актуально —>